Ekolali Nedir?
Ekolali hastaları duydukları sesleri ve kelimeleri tekrar ederler. Kendi düşüncelerini ifade etmekte zorlandıkları için etkili bir şekilde iletişim kuramayabilirler. Örneğin, ekolali olan bir kişi bir soruyu kendi kelimeleri ile cevaplamak yerine yalnızca sorulan kelimeleri tekrarlayabilir.
Çoğu durumda ekolali tedavisi, iletişim kurma, dil öğrenme veya dil pratiği yapma girişimidir. Ekolali, tiklerinin bir parçası olarak, konuşmacının aniden bağırabileceği veya rastgele şeyler söyleyebileceği Tourette sendromundan farklıdır. Bu durumda, konuşmacının ne söylediği veya ne zaman söylediği üzerinde hiçbir kontrolü yoktur. Tekrarlayan konuşma, dil gelişiminin son derece yaygın bir parçasıdır ve genellikle iletişim kurmayı öğrenen küçük çocuklarda görülür. 2 yaşına gelindiğinde çoğu çocuk, duyduğu seslerin tekrarlarının yanı sıra kendi söyleyişlerini de karıştırmaya başlayacaktır. 3 yaşına gelindiğinde ekolalili çoğu çocuk çok hafif düzeyde belirti gösterebilir. EKOLALİ TÜRLERİ İki ana ekolali kategorisi vardır: İşlevsel (Etkileşimli) ekolali ve etkileşimli olmayan ekolali; burada sesler veya sözcükler iletişim yerine yalnızca kişisel kullanım içindir. ETKİLEŞİMLİ EKOLALİ Fonksiyonel ekolali, başka bir kişiyle iletişim görevi gören, etkileşimsel olması amaçlanan iletişim girişimidir. Örnekler şunları içerir: Sıra alma: Ekolali olan kişi, alternatif bir sözlü alışverişi geliştirmek için değil doldurmak için ifadeler kullanır. Sözlü tamamlama: Konuşma, başkaları tarafından başlatılan tanıdık sözlü rutinleri tamamlamak için kullanılır. Örneğin, ekolali olan kişilerden bir görevi tamamlamaları istenirse, “iyi iş!” diyebilirler. Aslında duymaya alıştıkları sözcükleri yansıtan tekrarlayan davranışlardır bunlar. Bilgi sağlama: Konuşma, yeni bilgiler sunmak için kullanılabilir, ancak noktaları birleştirmek zor olabilir. Örneğin, bir anne çocuğuna öğle yemeğinde ne istediğini sorusunu sorabilir buna karşılık çocuk bir öğle yemeği reklamındaki şarkıyı sandviç istediğini belirtmek için kullanabilir. İstekler: Ekolali olan kişi kendi öğle yemeğini istemek için “Öğle yemeği ister misin?” diyebilir. ETKİLEŞİMSİZ EKOLALİ Etkileşimli olmayan ekolali tipik olarak iletişim amacı taşımaz ve kişisel etiketleme veya kendi kendini uyarma gibi kişisel kullanım içindir. Örnekler şunları içerir: Odaklanmamış konuşma: Ekolali olan kişi, bir sınıfta dolaşırken bir TV şovunun bölümlerini okumak gibi durumsal bağlamla hiçbir ilgisi olmayan bir şey söyler. Bu davranış, kendi kendine uyarıcı olabilir. Durum ilişkilendirmesi: Konuşma; bir durum, görsel, kişi veya faaliyet tarafından tetiklenir ve bu durum bir iletişim girişimi gibi görünmüyor olabilir. Örneğin, birisi mağazada markalı bir ürün görürse, reklamlarda ki şarkısını söyleyebilir. Prova: Konuşmacı, normal bir sesle yanıt vermeden önce aynı cümleyi kendi kendine birkaç kez yumuşak bir şekilde söyleyebilir. Bu, gelecek etkileşim için pratik olabilir. Öz yönetim: İnsanlar bu ifadeleri bir süreçten geçmek için kullanabilirler. Örneğin, sandviç yapıyorlarsa, kendilerine “Suyu aç. Sabun kullan. Ellerinizi durulayın. Suyu kapatın. Kuru eller. Ekmek alın. Ekmeği tabağa koyun. Öğle yemeği et ”vb. diyebilir, işlem tamamlanana kadar devam edebilir. Dikkat eksikliği nedir? Dikkat, düşünceyi belli bir şey üzerinde yoğunlaştırma gücüdür. Nörolojik tabanlı bir gelişim bozukluğu olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tipik olarak çocukluk çağında,